Verhalen krijgen medewerkers mee
Ik hoor vaak zeggen “ we hebben een goed verhaal nodig”. Er rolt dan iets moois uit een getalenteerde pen. Zo’n corporate story waarin de identiteit en de doelen naar de buitenwereld sterk verwoord worden. Dat levert in het beste geval een positief imago op. Maar corporate stories, hoe geloofwaardig zijn ze? Is het een verhaal hoe je zou willen zijn of een echt, authentiek verhaal?
Ik heb intussen ervaren én geleerd dat er enerzijds geconstrueerde verhalen zijn én anderzijds verhalen die godganse dagen verteld en beleefd worden. Deze laatste geven pas inzicht in het hart en de ziel van de organisatie. Authentieke en persoonlijke verhalen. Onderstroomverhalen. De wereld van het irrationele. Die krijg je naar boven via de techniek van storylistening waar ik mee aan de slag ga. Dat vraagt om Luisteren, Luisteren, Luisteren en narratief doorvragen tot je een echt verhaal hebt dat je kan duiden.
In de onderstroom zitten oneindig veel persoonlijke verhalen van successen, tegenslagen, wensen, dromen,…. Ze worden door medewerkers verteld. Overal waar ze elkaar tegenkomen. Door goed te luisteren naar deze verhalen, krijgen we beter inzicht in ervaringen, belevingen, waarden en emoties die gedrag beïnvloeden. Vaak gaat het om datgene waarvan we weten dat het er is maar het er liever niet over hebben. Gezaag en gedoe. Soft. Zonde dat de wijsheid van de onderstroom dikwijls genegeerd wordt want er zit een schat aan informatie. Parels aan inzichten, zoals collega Annet Scheringa zegt.
Wie de parels bewust opzoekt en ze inzet in de organisatie, doet er z’n voordeel mee. Organisaties die de onderstroom meenemen, zijn wijs. Wie tijdens veranderprocessen de onderstroom mee betrekt, vermijd dat de ‘change story’ een dode letter blijft. En dan is verandering niet duurzaam. Als de menselijke maat ertoe doet, zijn persoonlijke verhalen onmisbaar. Storylistening is een krachtig instrument.
Aan de slag gaan met de onderstroom wil niet zeggen dat je de bovenstroom vermijdt. Want die is ook aanwezig in elke organisatie. Concreet gaat dat over missie en visietekst, strategische plannen en andere documenten, feiten en cijfers. Hier zit het zichtbaar gedrag, regels, beschreven waarden. Vaak voer voor officiële communicatie. Ze worden vaak een verhaal genoemd, maar zijn het niet.
In het beste geval liggen verhalen uit de bovenstroom en de onderstroom dicht bijeen. Dan wordt een bedrijf doorgaans als authentiek en integer ervaren omdat het klopt wat ze zeggen. Liggen de twee stromen mijlenver uit elkaar dan roepen ze tegenverhalen op die zichtbaar maken wat er niet klopt, hoe de organisatie haar verhaal niet waarmaakt.
Waar het dus op aankomt, is de communicatie van de bovenstroom te verbinden met de verhalen in de onderstroom en vice versa. Wie zoekt naar verhalen om organisatievraagstukken op te lossen moet eerst weten wat een verhaal is. Als ik als Storypractitioner aan de slag ga, dan stromen er verhalen. Ik verzamel ze en geeft ze terug. Zodat er zicht is op wat er nodig is.
Fijne dag, luistergroet
Lili
